مبانی و اصول آزاد اندیشی از منظر اسلام با تأکید بر اندیشه‌های علامه طباطبایی

هدف: دین اسلام با رویکرد کمال‌جویی انسانی، آزادی و استفادۀ صحیح از اختیار انسانی را از مهم‌ترین ابزارهای رسیدن به این هدف می‌داند. به علاوه، دست یافتن به اندیشه‌های صحیح و قابل اعتماد نیز از مهم‌ترین دغدغه‌های انسان به شمار می‌آید. علامه طباطبایی در زمینۀ مبانی نظری دین مقدس اسلام در زمینۀ آزاد اندیشی با استفاده از روش تفسیری قرآن به قرآن مطالب ارزشمندی بیان کرده است. هدف این مقاله، دستیابی به مبانی و اصول آزاد اندیشی از منظر اسلام به منظور مصون ماندن تفکر آزاد انسانی از انحراف بوده است. روش: در این نوشتار با رویکرد توصیفی و تحلیلی به بررسی مبانی و اصول آزاداندیشی از منظر اسلام با محوریت اندیشه‌های علامه طباطبایی پرداخته شده است. یافته‌ها: خدامحوری، اختیار، ثابت بودن حق و باطل، عقل‌گرایی، کرامت انسانی، کمال‌گرایی و غیب‌پذیری، از جمله مبانی؛ و آزادی در محدودۀ شریعت، آزادی بیان و ترویج اندیشه، تبیین حق از باطل، اجبارستیزی و یقین‌گرایی از جمله اصول آزاد اندیشی از منظر اسلام است. نتیجه‌گیری: هر چند انسان آزاد آفریده شده است، اما اگر آزاد اندیشی خود را در چارچوب اندیشه‌ها و آموزه‌های اسلامی قرار ندهد، خطاپذیری اندیشه‌های او فراوان خواهد بود. دین اسلام برای تفکر آزاد یک سری اصول و مبانی دارد که رعایت آنها باعث می‌شود اندیشه‌های انسانی از دقت لازم برخوردار باشد و از انحرافات فکری مصون بماند.